2016-2017 - Niets is voor eeuwig

Er is veel veranderd dit seizoen. Gelukkig bleef ook heel veel bij het oude, met name het plezier tijdens het knotten blijft altijd bestaan. En de mooie resultaten voor de natuur ook. Hieronder een impressie van alles wat er gebeurd is. 

Een nieuwe opperknotter

Na heel veel jaren trouwe dienst heeftvóór de aanvang van het nieuwe seizoen aangegeven dat hij het wat rustiger aan wil gaan doen met het landschapsbeheer. Dat was even schrikken. Wantis één van de oprichters van de knotploeg, en al die tijd één van de drijvende krachten achter de groep. Er dreigde een grote leegte achter te blijven, maar gelukkig stond er een nieuwe leider op, onze eigen.draait ook al heel lang mee in het landschapsbeheer en weet dus van bijna alle ins en outs. Bovendien blijf ik () als tweede man, wat ik ook alweer heel wat jaren doe. Enis nog steeds actief binnen de vereniging, en komt geregeld ook nog knotten, dus als we iets niet weten kunnen we het hem gewoon nog vragen., bij deze nogmaals hartelijk dank voor jouw tomeloze inzet voor onze knotploeg.

is een uitstekende opvolger, die meteen voortvarend aan de slag is gegaan. Elke knotzaterdag werden we door hem op de hoogte gesteld van de te verrichten werkzaamheden vanaf de onderste trede van een trapje. “Want ik moet het vak nog leren”, aldus, die elke jaar een treetje in onze achting en in ervaring wil stijgen. Dat gaat hem vast lukken! Overigens wilniet dat ik veel aandacht aan hem schenk in het jaarverslag. Dit kwam hij me speciaal melden tijdens één van die gezellige knotochtenden. “En die soep maak ik ook niet zelf, dat doet Lisette!”, zei hij er nog bij.

Een alliantie met de knotters van het Zaans Rietveld

Nog een verandering. Op verzoek van Jenny van Leeuwen, onze vorige boswachter, zijn wij een samenwerkingsverband met de knotters van het Zaans Rietveld aangegaan, die ook voor SBB werken. Dat houdt in dat wij voor hen de financiën regelen, de contracten met SBB beheren, de lijst vrijwilligers bijhouden en dat wij op hun locatie bijspringen indien nodig. Die groep heeft een eigen opperknotter,.

Al in het begin van het nieuwe seizoen, op 4 november 2017, werd een beroep op bijstand gedaan. We togen naar het Zaans Rietveld en gingen daar met z'n twaalven de zeven knotters die daar present waren, helpen. Er moest wilgenopslag worden verwijderd om wat zeldzamere struiken (o.a. hazelaar) vrij te zetten. We maakten een mooi begin met deze klus, en lieten ook nog een prachtige voorbeeldril achter. We beloofden dit seizoen nog een paar keer te komen helpen, want de groep Zaans Rietveld is met gemiddeld 7 deelnemers per knotdag wel erg klein voor de grote klussen. Op 9 december 2017 werd opnieuw een beroep op ons gedaan, want er moest een aantal flinke wilgen geknot worden. Een deel van deze wilgen, gelegen bij de boerderij langs de rand van het Zaans Rietveld, dreigde bij storm op die boerderij te vallen. Deze klus werd in januari afgemaakt. Begin februari 2018 hielpen we voor de laatste keer dit seizoen: een schouwpad langs de spoorbaan moest toegankelijk worden gemaakt voor de machines die de sloten moeten schonen. De wilgen, al vijf jaar lang niet meer onderhanden genomen, hadden dat pad overwoekerd. We maakten een flinke slag met het openmaken van het pad, met hulp van een motorzaag, bediend door Ed(?).

Zomerklussen 2017

Het zal inmiddels wel bij eenieder bekend zijn: in de zomer is een deel van de knotploeg gewoon actief. En dat lijkt alleen maar toe te nemen. Zo was al het hout dit knotjaar in augustus gekloofd en verkocht. En natuurlijk werd er weer gemaaid en gebaggerd. Het vernieuwde vogeleiland werd ontdaan van onkruid.

Er werd ook nog een soort knuppelbruggetje gemaakt om het modderige stukje na het slootje schuin tegenover de boerderij vante kunnen passeren. Dat is het begin van de route voor Amalia langs. Zo moeten de knotters tegenwoordig lopen om op het laatste stuk kade, waar onze roeiboot ligt, te komen. Vroeger ging dat vanaf het toegangspad naar de boerderij van De Frankrijker, maar daar mogen we geen gebruik meer van maken omdat hij ruzie heeft met SBB.

Over onze roeiboot gesproken: deze is na de flinke regenbuien en storm helaas gezonken. Eind maart 2018 is deze uiteindelijk met behulp van veel spierkracht en de Tirfor weer gelicht. Wel zal de boot opnieuw geverfd moeten worden en worden voorzien van een overkapping, om herhaling te voorkomen.

Kleinere seizoen klussen

SBB vergoedt vanaf dit seizoen weliswaar niet meer ons gereedschap, maar is wel bereid zo nu en dan bij te springen door middel van een “betaling in natura”. Afgelopen seizoen zorgde SBB voor 200 kastanjehouten palen ten behoeve van oeverbeschoeiing. Deze palen dienden als basis voor een aantal vernieuwingen van de beschoeiing, waarvoor we verder wilgentakken als vlechtmateriaal en allerhande soorten takken als vulmateriaal gebruikten.

Het Spookverlaat/ Kruiskade-gebied is -zo lang als ik me kan heugen- nog niet zo nat geweest. We hebben afgelopen seizoen tijdens de knotochtenden ook meer regen en hagel op onze hoofden gekregen dan in voorgaande seizoenen. De paden waren dan ook veranderd in modderpoelen; daarom hebben we over de gehele lengte van de Kruiskade houtsnippers op de paden aangebracht. Dat was voor het eerst, meestal deden we alleen de wat nattere delen van het pad. In het voorjaar doen we het snipperwerk, met eigen houtsnippers die van de grote kapactie afkomstig waren, nog eens dunnetjes (hoewel..) over.

In januari 2018 raasde er tot twee keer toe een zware storm met enorme windstoten over ons land. Maar afgezien van een omgewaaide grote wilg in de buurt van de boerderij van boer De Frankrijker was er geen grote schade. De stormschade werd door ons meteen opgeruimd (paden weer begaanbaar maken).

Eind februari 2018 begon het toch nog, tegen alle verwachtingen in, hard te vriezen. Daarom konden we begin maart alsnog een klusje van ons wensenlijstje strepen. In het moerasje tegenover boer De Groot groeide een aantal spontaan opgekomen wilgen fors. Het moerasje dreigde te gaan verbossen. Door de harde ijsvloer konden we eindelijk het gebiedje weer leegzagen. Dat lukte in één ochtend met een paar man. Er bleef een enorme berg wilgenslieten langs de kant van de weg achter. Voer voor de versnipperaar.

De grote seizoensklussen

SBB heeft ons gevraagd om uitvoering te geven aan een vierjarenplan, waarin de essenpercelen worden omgezet naar een begroeiing van elzen, berken, eiken en diverse struiksoorten in de onderlaag. Een enorme klus, maar we zijn deze uitdaging aangegaan. In dit eerste jaar moet een aantal essenpercelen deels of alleen aan de wegzijde worden gerooid, om daarmee het gevaar voor op verkeer vallende bomen te verkleinen. Daarna moeten de deels gekapte percelen weer door ons worden ingeplant. Hoewel de enkele elzen, eiken en struiken die nu al in die percelen staan, behouden blijven, zal het er de komende jaren erg kaal uitzien, ben ik bang. Het werd naarmate het seizoen vorderde al een steeds droeviger aanblik, die enorme kaalslag. Maar hopelijk wordt het daarna een veel mooier bos, met een echte opbouw (kruiden-struiklaag-bomen) en veel minder eentonig. Maar dan zijn we wel zo'n twintig jaar verder, ben ik bang. In de tussentijd wordt het heel spannend hoe de vogelbevolking op deze grote ingrepen zal reageren. Gelukkig wordt dit gebied goed gemonitord op broedvogels.

We begonnen deze megaklus vanaf de zijde van de N11, in het natste bos. Daar moesten de essen niet alleen aan de wegzijde, maar ook aan de zijde van het fietspad gerooid worden. Dat is dus de grootste oppervlakte van dit eerste seizoen. We waren daar ruim het halve knotseizoen mee bezig, met zo'n 10 knotters per keer. Er kwam enorm veel hout vanaf., enmaakten overuren met de motorzaag. Dat deden ze goed en veilig.

Pas halverwege januari 2018 kwamen we aan de volgende stukken toe, waarvan alleen de eerste essen vanaf de wegzijden door Staatsbosbeheer geblest waren. Hier hoeven alleen de essen die het dichtst bij de weg staan (grofweg de eerste 25 meter vanaf de weg) gerooid te worden, ten behoeve van de veiligheid van voorbijgangers.    SBB   had mooie bordjes gemaakt met informatie over onze werkzaamheden voor nieuwsgierige bezoekers.

Versterking

Zo halverwege februari 2018 hadden we door dat we deze grote klus niet af zouden krijgen, hoe hard we ook werkten. En de wegkanten moesten nog dit seizoen in verband met valgevaar van essen worden ontdaan, zo had SBB verordonneerd. Daarom kwamen er mensen van SBB meehelpen met weghalen van de essen. In een paar werkdagen werd met behulp van een kraan een enorme kaalslag verricht. Wij bleven achter met heel veel hout en de takken, en nog wat resterende omzaagklussen. 

Gelukkig hadden we dit jaar veel extra houtklanten, mede door wat extra adverteren en omdat zulke grote werkzaamheden opvallen, en voorbijgangers dus durven vragen of we dat hout ook verkopen. Er waren zelfs twee heel grote klanten bij, die de vele kuubs zelf van de kade haalden met een verreiker en een grote dumper. Daar hadden we dus niet veel werk aan.

Helaas werd er zo nu en dan ook hout gestolen. Om dat zo veel mogelijk tegen te gaan, lieten we het hout zo veel mogelijk als grote stammen liggen als we het niet meteen konden afvoeren. Maar er waren naar verluid zelfs dieven met motorzagen actief. Bah, wat een misselijke lui zijn er nog.

In het laatste knotweekend kwam een grote combinatie van de firma AH Vrij alle door ons aan de weg gelegde takken versnipperen. Een klus die bijna anderhalve dag in beslag nam. Wij hielpen mee met het schoonmaken van de weg en het opruimen van de laatste takken, die het kraantje op de combinatie niet goed kon pakken. Alle houtsnippers kwamen ons toe: ruim 100 kuub “eigen” snippers. Op de paden over de kade konden we nog wel wat extra snippers gebruiken, maar echt geen extra 100 kuub meer. De rest werd “even” op het erf van de familie vangestort. Daar lag al ruim 200 kuub houtstammen. En daar waren eerder die week ook al de struiken en boompjes afgeleverd die in plaats van de essen moeten worden aangeplant. Dat aanplanten wordt een flinke voorjaarsklus voor onze knotters. Wat een geweldige gastheren en -dame hebben wij aan de familie van!

Een andere grote seizoensklus was het aanpakken van het eerste gedeelte van de bewandelbare kade, het stuk vanaf de-brug tot iets voorbij het eerste bankje. Door alle werkzaamheden aan de bospercelen de afgelopen jaren en door de omstandigheid dat SBB in verband met de essentaksterfte lange tijd niet wilde dat wij de essenstoven op de kade onder handen zouden nemen, was een grote achterstand in het onderhoud van de kade ontstaan. Dit was met nameen een doorn in het oog. Zij waren bereid om een start te maken met de systematische aanpak van telkens een deel van de kade. Dit volgens het eeuwenoude recept: om de zoveel jaar een deel van de kade ontdoen van de slieten, en zo het hakhout beheren net als de boeren vroeger deden. Met hulp van een wisselende groep knotters pakten zij dit kadedeel aan, meteen de waterkant beschermend door het aanbrengen en opknappen van de natuurvriendelijke oeverbescherming.

Maasheggenvlechten in Beugen

Voor het zesde achtereenvolgende jaar werd er een knotweekend georganiseerd. Dit keer ging de reis naar Brabant naar het Maasheggengebied. Daar leerden wij onder leiding van de vlechtgoeroe van Nederland, heggen vlechten. Over deze activiteit is eerder in dit blad een leuk artikel verschenen van de hand van Wilfred Alblas, die ook dit keer weer de klus had geregeld. Helaas moesten de organisatoren dit keer erg leuren om het weekend vol te krijgen. Neemt het enthousiasme af, of kwam de datum slecht uit? De knotcommissie heeft besloten om volgend seizoen een keertje over te slaan, om te zien of er nog animo genoeg is. Wordt het evenement dan gemist of niet? We horen het wel...